गोरखा । उत्तरी गोरखाको विकट क्षेत्रमा पर्ने धार्चे गाउँपालिकाले विभिन्न विकासका गतिविधिलाई अगाडि बढाएको छ । स्थानीय सरकारले आफ्नो क्षेत्राधिकारमा पर्ने सडक, विद्युत्, खानेपानी, स्वास्थ्य, शिक्षा तथा सामाजिक सुरक्षा लगायतका अधिकार पाएसँगै विकासका कामलाई अगाडि बढाएको हो ।
सडक सञ्जाल कम भएको यस गाउँपालिकाको पहिलो प्राथमिकता सडक विस्तार गर्ने रहेको छ । गाउँपालिकामा सात वडा रहेका छन्, ती मध्ये तीन वटा वडामा सडक नपुगेको अवस्था छ । धार्चेमा सडक सञ्जालको विस्तार गर्न करिडोरको रुपरेखा कोरेको धार्चे गाउँपालिकाका अध्यक्ष सन्तबहादुर गुरुङले बताए ।
उनले पहिलो चरणमा वडा कार्यालय र व्यापारिक केन्द्रमा सडक विस्तार गर्ने बताउँछन् । ‘हामीसँग सिमित बजेट छ । पहिला वडा कार्यालयहरु र मुख्य व्यापारिक केन्द्रहरुमा सडक सञ्जाल जोड्छौँ । त्यसपछि क्रमैसँग अन्य ठाउँमा सडक विस्तार गर्छौँ, अध्यक्ष गुरुङले भने, ‘अधिल्लो वर्ष वडा नम्बर ६ को काशीगाउँमा मोटरबाटो जोड्ने काम सकिएको छ ।’
उनले मोटरबाटो नपुगेका वडाहरु १, २ र ३ वडामा सडक विस्तारका लागि बजेट विनियोजन भएको जानकारी दिए । तर, कम बजेटको कारण देखाउँदै उनले आफ्नो कार्यकालमा सबै वडाभित्र मोटरबाटोको पहुँच पुग्छ भन्नेमा ठोकुवा गर्न नसक्ने बताए । ‘हाम्रै कार्यकालमा सबै क्षेत्रमा सडक पुग्छ भन्ने ठोकुवा गर्न सक्दिन । किनभने बजेट सिमित छ । सिमित बजेट नपुग्न सक्छ’, उनले भने ।
त्यस्तै, गाउँपालिकाको कतिपय क्षेत्रमा केन्द्रीय विद्युत प्रशारण लाइन नपुग्दा स्थानीयबासी टुकी र शोलारकै भरमा बस्न बाध्य भएका छन् । यो वर्ष धार्चेको माथिल्लो भेगमा केन्द्रीय विद्युत् प्रशारण लाइन पु¥याउन टेण्डर परेको बताउँदै गुरुङले केही वडाहरुमा भने लघु विद्युतबाट विजुली निकासा गरेको बताए ।
उनले विदेशमा रहेका धार्चे गापाका व्यक्तिहरुको लगानीमा माछीखोलाबाट रेमिट हाइड्रो पावरले पाँच मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्ने काम शुरु गरेको जानकारी गराए । गाउँपालिकालाई लोडसेडिङ् मुक्त बनाउन लागी परेको बताउँदै उनले भने, ‘हामीले लगानी सम्मेलन गर्ने तयारी गरेका छौँ । आउने वैशाखमा लगानी मैत्री वातावरण बनाएर बाहिरी लगानी भित्र्याउने योजना छ ।’
उनले आफ्नो चुनावी अभियानमा प्रतिवद्धता गरे अनुसार तीन वटा वडामा ‘एक घर एक धारा’ कार्यक्रम अन्तर्गत एक हजार धारा वितरण गरेको बताए । मनास्लु हिमालको पदयात्रा गर्ने बाटो धार्चे पर्ने भएकाले पर्यटकलाई सफा र स्वच्छ पानी खुवाउने उद्देश्यसहित ‘धार्चे मिनिरल वाटर’को लागि ल्याब परीक्षण गर्न काठमाडौँ पठाएको जानकारी गराए ।
उनले स्वास्थ्य क्षेत्रमा वर्षौदेखि बाहिर नखुलेका आङ खस्ने पीडित महिलाहरुका लागि गाइनोलोजी शिविर र मोती विन्दु भएका नागरिकका लागि आँखा शिविर सञ्चालन गरेको बताए । उनका अनुसार एक संस्थाले हिउँदमा एम्बुलेन्स सञ्चालन गर्न एम्बुलेन्स उपलब्ध गराएको छ भने वर्षामा भने गाडी नचल्ने हुनाले हेलिकप्टर उद्वारको रुपमा राखिने छ ।
गुरुङले गुणस्तरीय शिक्षाको लागि बृहत् स्कूलको अवधारणा अगाडि सारेको बताए । केही खस्किएका विद्यालयलाई गाभि सकेको छ । उच्च मावि नभएको यस गाउँपालिकामा सात वटा माध्यमिक विद्यालयमा दरबन्दी नै नभएको बताउँछन्, गुरुङ । ‘शिक्षामा सबै बालबालिकालाई समेटिएको छ । अब हामीले प्रारम्भिक बाल विकास (इसिडि) कक्षालाई मन्टेश्वरीको रुपमा विकास गर्छौँ,’ उनले भने ।
वर्षौदेखि नागरिकता नपाएका र पाएकाको नाम नमिलेको नागरिकता वितरण तथा सच्याउने काम भएको बताउँदै उनले घरघरमै नागरिकता शिविर सञ्चालन गरी घर/घरमा नागरिकता उपलब्ध गराएको बताए ।
संचार क्षेत्रको पहुँचमा धार्चेको दयनीय अवस्था छ । संचारको अभाव भएकाले धार्चे गाउँपालिकामा अझै कटुवाल प्रथा कायमै राखिएको अध्यक्ष गुरुङले बताए । उनले भने, ‘गत वर्ष ७ वटै वडामा इन्टरनेट जोडेका छौँ । नेपाल टेलिकमका टावर अझै तीन वटा वडामा टिप्दैनन् । दुई वटा टावरको निर्माणको काम सकिएपछि सबै वडामा फोन टिप्छ ।’